Muharebe Alanında Tanklara Genel Bakış: Rusya – Ukrayna Savaşı

Tankların Doğuşu: Savaş Tarihindeki İlk Adımlar ve Stratejik Değişim:

Tanklar, savaş alanında genellikle hızlı hücumla araziyi ele geçirme yetenekleri ile bilinir. Dünya Savaşı sırasında, aşırı güçlenen ateş destek vasıtaları ve tel engeller sebebiyle zayiatlar arttı, mevzi harpleri çoğaldı ve savaş durağanlaştı. İngilizler, bu sorunu çözmek için tankları geliştirdi ve tanklar ilk defa 1916’da Avrupa Batı Cephesi’nde kullanıldı. Tanklar, II. Dünya Savaşı’nda stratejik öneme sahip oldu. Almanlar, tankları kitlesel olarak kullanarak kısa süreli ve kesin sonuçlu muharebeler kazandı.

Ukrayna-Rusya Çatışmasında Tankların Kırılganlığı: Teknoloji ve Taktiklerin Rolü:

1. Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez bu kadar büyük bir tank savaşı yaşandı. Rusya'nın elinde Sovyetler döneminden kalma eski nesil tanklar bulunurken, Ukrayna'nın elinde hem Sovyet döneminden kalma tanklar hem de ABD ve Avrupa ülkelerinin verdiği modern tanklar vardı.

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarında Ruslara ait 3.000’e yakın tanktan 700’den fazlası imha edildiği tahmin ediliyor. Rusların hava üstünlüğü ele geçirememesi, tanklarını koruyacak yeterli piyade ve topçu birliği desteği olmaması gibi sebeplerden tanklarını muharebe alanında korumakda zorlandı. Ayrıca Bayraktar TB2, Switchblade gibi insansız hava araçları ve dronelar ile Lockhead Martin’in geliştirdiği Javelin, İngizler’in geliştridiği NLAW füzeleri Rus Tanklarına ciddi kayıplar verdi.

Lockheed Martin'e göre Javelin füzeleri tankların zırhının en zayıf olduğu üst kısmında patlayabilecek şekilde fırlatılabiliyor. Birçok Rus tankının füzelerin tankı delip geçmesini önlemek için tasarlanmış reaktif zırhı var. Javelin füzelerinde iki savaş başlığı bulunuyor. Bunlardan biri reaktif zırhı imha ediyor diğeri ise altındaki şasiyi deliyor. İngilzlelerin NLAW füzesi ise tankların taretinin üzerinde infilak ediyor.

Ukrayna ordusu, küçük, otonom ve son derece mobil birliklerle Rus ordusuna pusu kurup düşük hızda hareket eden, yakıt ikmali ve bakım için durmak zorunda kalan tanklar, bu pusulara karşı son derece savunmasız kaldı. Ayrıca zırhlı birliklerin çamurlu ve engebeli arazilerde kullanılması önemli zorluklar yarattı. Kış şartları nedeniyle tankların ana yollarda ilerlemek zorunda kalması da Rus zırhlı birliklerine ağır kayıplar verdi.

Rusya, savaşın ilk 24 ayında 8 binden fazla zırhlı araç kaybetti. Eski ekipmanları kullanarak stoklarını yenilemek zorunda kaldı. Batı destekli Ukrayna'nın karşı saldırısı sınırlı başarı elde etti.

Tank Teknolojisindeki Değişim: Geleceğe Yönelik Savunma Stratejileri:

Modern savaş koşulları, tankların zırh ve savunma sistemlerini yeniden değerlendirme ihtiyacını doğurdu. Aktif koruma sistemleri (APS) ve reaktif zırhlar, tankların hayatta kalma olasılığını artırmak için önemlidir ve gelecekte standart hale gelmesi beklenmektedir. Örneğin, Aselsan'ın AKKOR sistemi Altay tankını korurken, İsrail'in Merkava tankları Rafael'in Trophy APS'siyle donatıldı. Ruslar ise tanklarına APS ve kafesler ekleyerek savunmalarını güçlendirdi. Ukrayna deneyimlerinden ders çıkararak İngiltere, Challenger 3 modelini geliştirmeye başladı. Bu yeni model, sensörler ve elektronik sistemlerde iyileştirmeler içermekte ve modern savaş koşullarına daha iyi uyum sağlamayı hedeflemektedir. Geleceğin Alman tankı Leopard 2A-RC 3.0, insansız taret, gizlilik artışı, gelişmiş sensörler, "X-by-Wire" ateş kontrol sistemi, yüksek motor gücü ve hız, uzun menzil, esnek savaş stratejileri ve mürettebat koruması gibi özelliklerle havadan gelen tehditlere karşı koruma sağlayarak modern savaş ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlandı. ABD Ordusu, yeni M-1 Abrams tanklarının 60 ton ağırlığında, üç kişilik mürettebatlı, pasif zırh ve radar güdümlü roketlerle aktif korumaya sahip olmasını ve ucuz dronlara karşı etkili olmasını planlıyor. Çin Ordusu yeni nesil tanklarında daha hafif zırh ve orta kalibreli silahlarla donatılacaktır. Dronlar ve füzeler için aktif savunma sistemi kullanılacaktır.

Lojistik hatalar ve yetersiz eğitim, Rus tanklarının Ukrayna'daki performansını olumsuz etkiledi. Gelecekteki çatışmalarda, lojistik destek ve mürettebat eğitimi öneminin daha da artacağı öngörülmektedir. Tankların etkin bir şekilde kullanılabilmesi için, bu unsurların göz ardı edilmemesi gerekmektedir.

SONUÇ:

Rusya-Ukrayna savaşı, Savaş, drone'ların ve tanksavar füzelerinin tanklara karşı etkili olduğunu gösterdi. Rusya'nın ağır zırhlı araçlarının kaybına rağmen, tanklar hala modern savaşın önemli bir unsurudur. Bu çatışma, Rus tankların eski teknolojiye sahip olmaları başarısızlıkta önemli pay sahibi oldu.

Askeri uzmanların görüşleri, tankların hala etkili olduğunu ve doğru stratejilerle kullanıldığında güçlü bir araç olduğunu söyledi. Dolayısıyla, tank teknolojisinin ve stratejilerinin geliştirilmesi, modern savaş doktrinlerinin ayrılmaz bir parçası olarak devam edecektir.